تغییرات این ویرایش نسبت به ویرایش قبلی چشمگیر بوده که در این مقاله به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

اضافه شدن بخش تعاریف به مبحث
ارائه الزامات حالت‌های حدی مقاومت به دو روش، ضرایب بار و مقاومت(LRFD) و مقاومت مجاز(ASD)، لازم به توضیح است که چون در هر دو روش مورد اشاره، برای محاسبه‌ی مقاومت‌های اسمی از یک رابطه استفاده شده و تفاوت دو روش فقط به نحوه‌ی اعمال ضرایب اطمینان در طراحی مربوط می‌شود، در نتیجه حجم مطالب مبحث تغییر قابل توجهی نداشته ؛ ضمن اینکه همانند برخی آئین‌نامه‌های معتبر، امکان طراحی بر اساس روش مقاومت مجاز نیز فراهم شده است.
اضافه شدن استانداردهای مورد تایید تحت عنوان پیوست یک؛
اضافه شدن الزامات حفاظت در برابر آتش تحت عنوان پیوست شش؛
تکمیل و به روز شدن الزامات طراحی اعضا برای حالت‌های حدی مقاومت؛
اضافه شدن الزامات طراحی اعضای با اجزای لاغر برای کاربردهای غیر لرزه‌ای؛
اضافه شدن الزامات طراحی تیرهای لانه زنبوری با سوراخ‌های شش ضلعی برای کاربردهای غیر لرزه‌ای تحت عنوان پیوست پنج؛
تکمیل و به روز شدن الزامات طراحی اعضای با مقطع مختلط برای دو نوع عملکرد مختلط کامل و ناقص؛
تکمیل الزامات حالت‌های حدی بهره‌برداری به ویژه کنترل ارتعاش(لرزش)؛
تکمیل و به روز شدن الزامات طراحی لرزه‌ای؛
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای قاب‌های خمشی خرپایی ویژه؛
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای سیستم کنسولی فولادی ویژه؛
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای مهاربندهای چند ردیفی در یک طبقه؛
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای مهاربندهای کمانش‌تاب
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای دیوارهای برشی فولادی ویژه
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای قاب‌های خمشی مختلط ویژه؛
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای قاب‌های مهاربندی شده‌ی همگرای مختلط ویژه
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای قاب‌های مهاربندی شده‌ی واگرای مختلط؛
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای دیوارهای برشی مختلط ویژه
تکمیل و به روز شدن الزامات اتصالات گیردار پیش تایید شده
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای اتصال پیچی با جفت سپری
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای اتصال تیر با مقطع کاهش یافته و دیافراگم عبوری از ستون؛
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای اتصال تقویت نشده‌ی جوشی و دیافراگم عبوری از ستون
اضافه شدن الزامات لرزه‌ای اتصال تیر با بال پهن شده و دیافراگم عبوری از ستون
اضافه شدن الزامات روش تایید اتصالات گیردار؛
اضافه شدن الزامات روش تایید مهاربندهای کمانش تاب؛
تکمیل و به روز شدن الزامات الزامات ساخت، نصب و کنترل با توجه به شرایط و امکانات موجود.

در این مقاله به مقایسه چند بند مهم در دو ویرایش 92 و 1401 می‌پردازیم؛

در ویرایش 92، اتصالات پیچی از لحاظ نحوه‌ی اجرای پیچ‌ها و مقاومت موجود آنها به دو دسته اتکایی و اصطکاکی طبقه‌بندی میشدند اما در ویرایش 1401، به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه به طور خلاصه به بند مورد نظر در ویرایش جدید می‌پردازیم:

انواع اتصالات پیچی ویرایش 1401

بند 10-2-9-3

اتصالات پیچی از لحاظ نحوه‌ی اجرای پیچ‌ها(سفت کردن آن‌ها) و مقاومت موجود آن‌ها به شرح زیر به سه دسته‌ی ” اتکایی” ، “پیش تنیده” و “لغزش بحرانی” تقسیم بندی می‌شوند:

الف) اتصالات پیچی اتکایی

اتصالات پیچی اتکایی اتصالاتی هستند که سفت کردن آن‌ها در حد “سفتی کامل” بوده و به لحاظ مقاومت برشی، پیچ‌ها نیروی برشی را از طریق اتکای تنه‌ی پیچ(قلم پیچ) به جداره‌ی سوراخ انتقال می‌دهند و از مقاوم لغزشی موجود بین سطوح تماس اتصال صرف نظر می‌شود.

سفتی کامل نحوه‌ی سفت کردنی است که با یک آچار ساده و حداکثر توان یک کارگر معمولی یا چند دور آچارهای بادی و الکتریکی قابل حصول فرض می‌شود. در این حالت سطوح اتصال باید در تماس با یکدیگر قرار گیرند و تمامی پیچ‌ها باید به حدی سفت باشند که باز شدن آن‌ها بدون آچار ممکن نباشد. ممکن است در یک اتصال با تعداد پیچ زیاد، عمل سفت کردن هر پیچ چند بار انجام شود تا حصول این امر احراز گردد. در بستن پیچ‌های یک اتصال باید از قسمت سخت‌تر شروع به سفت کردن کرد تا این عمل موجب جدایش قطعات در قسمت‌های دیگر نشود.

ب) اتصالات پیش تنیده

اتصالات پیش تنیده اتصالاتی هستند که اولاً پیچ‌های آن‌ها از جنس فولاد پرمقاومت باشد و ثانیاً به لحاظ مشخصات هندسی قابلیت پیش‌تنیدگی داشته باشند و ثالثاً پیچ‌ها د ر هنگام سفت کردن پس از حصول حالت سفتی کامل، به روش مناسبی پیش تنیده شوند.

ج) اتصالات لغزش بحرانی

اتصالات لغزش بحرانی اتصالاتی هستند که در آن‌ها پیچ‌ها مانند پیچ‌های پیش تنیده به یکی از روش‌های مجاز سفت می‌شوند؛ لیکن انتقال نیروی برشی در اتصال، توسط مقاومت در برابر لغزش بین سطوح در تماس انجام می‌پذیرد. در سطوح در تماس این نوع اتصالات نباید لغزش رخ دهد و پیچ به جداره‌ی سوراخ اتکا نمی‌یابد. با این وجود مقاومت اتکایی و پارگی موجود باید کنترل شود.

تغییر بعدی که در مبحث دهم ویرایش 1401 با تغییراتی همراه بوده مربوط به ساخت قطعات فولادی و بریدن و سوراخ کردن می‌باشد در ادامه به طور خلاصه مقایسه دو ویرایش می‌پردازیم:

برای آگاهی از دوره‌های ویژه آمادگی آزمون‌های حرفه ای از طریق لینک های زیر اقدام کنید.

دوره آمادگی آزمون کارشناس رسمی رشته راه و ساختمان

دوره های آمادگی آزمون نظام مهندسی

ویرایش 92

2-4-4-10 بریدن و سوراخ کردن

برای ورق‌ها با ضخامت مساوی یا کمتر از 12 میلی‌متر، برش توسط دستگاه گیوتین مجاز می‌باشد.

در این حالت لبه‌ها باید کاملاً یکنواخت و خالی از ناهمواری‌های بیش از 3 میلی‌متر باشد. ناهمواری‌ها و زخم‌های بیش از 3 میلی‌متر را باید با سنگ زدن و در صورت لزوم تعمیر کاری توسط جوش هموار کرد.

ویرایش 1401

2-3-4-10 بریدن و سوراخ کاری

برای ورق‌های با ضخامت مساوی یا کمتر از 15 میلی‌متر، برش کاری توسط دستگاه گیوتین مجاز است. در این حالت لبه‌های برش باید کاملاً یکنواخت و خالی از ناهمواری ‌های سطحی بیش از 0.5 میلی‌متر باشد. ناهمواری‌ها و زخم‌های بیش از حد مجاز را باید با سنگ زدن و در صورت لزوم تعمیرکاری توسط جوش هموار کرد.

تغییر بعدی در قسمت جوشکاری و تغییرات جدول الکترودهای سازگار با مصالح فلز پایه است:

ویرایش 92

6-2-9-2-10 الکترودهای سازگار با مصالح فلز پایه

فلز جوش (الکترود مصرفی) باید سازگار با مصالح فلز پایه و مطابق با مقادیر جدول 4-9-2-10 باشد.

ویرایش 1401

6-2-9-2-10 الکترود (فلز پرکننده) سازگار با فلز پایه

الکترود (فلز پرکننده جوش) سازگار با فلز پایه مطابق جدول زیر تعریف میشود.

در ویرایش 1401، و در بند 3 زیر نویس این جدول ذکر شده است که:

3- برای جوش‌های گوشه، انگشتانه و کام رعایت فلز پر کننده‌ی سازگار الزامی نبوده، لیکن در هر حال استفاده از فلز پر کننده‌ دارای مقاومتی بیش از یک رده بالاتر از مقاومت فلز پرکننده‌ی سازگار مجاز نیست .

بنابراین طبق این بند استفاده از جدول فوق صرفاً برای جوش‌های شیاری الزامی است.

تغییر بعدی در مورد حداقل دمای پیش گرمایش است که در دو ویرایش به مقایسه می‌پردازیم:

ویرایش 92

بند 10-2-9-2-8 پیش گرمایش فولادهای ساختمانی

برای نیمرخ‌های نورد شده‌ی سنگین و قطعات ساخته شده با جوش، باید قبل از انجام جوش، پیش گرمایش تا دمای لازم صورت گیرد. حداقل دمای پیش گرمایش مطابق جدول 10-2-9-5 می‌باشد.

ویرایش 1401

همانطور که مشاهده می‌کنید، در دو ویرایش داده‌های دو جدول تقریباً مشابه است اما در ویرایش 1401، جدول شکیل‌تر و کامل تر شده است.

تغییر مهم بعدی تغییرات در جدول میزان آزمایش‌های غیر مخرب جوش هنگام تولید و نصب است که در ویرایش 92 ، درصدها ارتباطی با گروه بندی اهمیت ساختمان ها نداشتنداما در ویرایش جدید یک ستون بر اساس گروه بندی ساختمان ها اضافه شده است:

برای اطلاع از زمان آزمون های حرفه ای (کارشناس رسمی و نظام مهندسی) فرم زیر را پر کنید

نام و نام خانوادگی(ضروری)

شماره همراه(ضروری)

رشته تحصیلی(ضروری)

ویرایش 92

β = ضریب بازرسی جوش به شرح زیر:

در صورت انجام آزمایش های غیر مخرب نظیر رادیوگرافی و التراسونیک (فراصوتی): β=1
درصورت انجام جوش در کارخانه (یا شرایط مشابه) و بازرسی چشمی جوش توسط بازرس ذیصلاح جوش: β=0/85
در صورت انجام جوش در محل و بازرسی چشمی توسط بازرس ذیصلاح جوش: β=0/75

ویرایش 1401

برای مثال در جدول فوق و در ردیف 6 ، اگر اهمیت ساختمانی کم باشد به جای 10 درصد ،5 درصد را داریم.

همچنین توضیحات ضریب بازرسی جوش در جدول ویرایش 1401 ، حذف شده و علت آن الزام داشتن استفاده از جدول در ویرایش جدید می‌باشد در حالی که در ویرایش 92، اگر بازرسی ما فقط چشمی بود و از جدول استفاده نمیشد،میتوانستیم از ضریب بازرسی جوش طبق روابط فوق استفاده کنیم.

یکی دیگر از تفاوت‌های دو ویرایش ، اضافه شدن چند بند تبصره به جدول مقاومت جوش‌ها می‌باشد.