نگاهی به تغییرات مبحث هفتم ویرایش 1400
در این مقاله به چند مورد از مهم‌ترین تغییرات مبحث هفتم ویرایش 1400 نسبت به ویرایش 1392 می‌پردازیم؛
تغییرات ظاهری مبحث هفت
اولین تغییر در ویرایش جدید در عنوان مبحث می‌باشد، تحت عنوان ژئوتکنیک و مهندسی پی، در حالی که در مبحث 7، ویرایش 1392 عنوان پی و پی سازی را داشتیم.
دومین تغییر ظاهری مبحث، اضافه شدن یک فصل به مبحث تحت عنوان (ژئوتکنیک لرزه‌ای)، که از نظر محتوایی به بحث ژئوتکنیک لرزه‌ای کتاب استاندارد 2800، شباهت بسیاری دارد و به کامل‌تر شدن مبحث 7، کمک کرده است.
سومین تغییر ظاهری کتاب، تغییر آدرس دهی بندهای کتاب است به عنوان مثال به جای بند 7-1-1، در ویرایش جدید 1-1-7 را داریم.
تغییرات محتوایی مبحث هفت
در فصل اول تنها تغییر ، تغییرات روش طراحی است که در ویرایش 92، 2 روش طراحی( حدی و تنش مجاز ) را داشتیم اما در ویرایش 1400، سه روش (حدی، تنش مجاز و عملکردی) را داریم.
در فصل دوم با عنوان ” ملاحظات طراحی و شناسائی ژئوتکنیکی زمین”، از نظر کمی تغییرات زیادی را داشتیم و با توجه به اینکه این فصل ، مهم‌ترین فصل کتاب از نظر سوالی است، به بررسی بیشتری می‌پردازیم:
تغییرات در فصل دوم
بررسی‌های ژئوتکنیکی، در مبحث هفتم ویرایش 92، با جزئیات کمتری ارائه شده بود اما در مبحث هفتم ویرایش 1400، با تفکیک کامل‌تری ارائه شده است.
7-2-2 بررسی های ژئوتکنیکی
بررسی های ژئوتکنیکی شامل 3 مرحله زیر است که ممکن است بین این مراحل همپوشانی هایی وجود داشته باشد:
- بررسی های مفدماتی
- بررسی های طراحی
- بررسی های کنترلی
دومین تغییر پرسوال این مبحث، تغییر بند 7-2-3-3 می‌باشد. که در ویرایش جدید از عنوان متخصص ژئوتکنیک به جای طراح صاحب صلاحیت استفاده شده است.
ویرایش 92
ویرایش 1400
مقایسه دو جدول در دو ویرایش برای تعداد گمانه اضافی
در ویرایش 92، همان طور که در جدول 7-2-1 مشاهده می‌کنید، برای لایه بندی پیچیده یا زمین نامناسب ، به مقادیر لایه بندی ساده و زمین مناسب، یک یا دو گمانه اضافه شده است اما در ویرایش 1400، طبق توضیحات تبصره 1، تعداد گمانه اضافی را متخصص ژئوتکنیک تشخیص می‌دهد.
ویرایش 92
2-4-3-2-7 چنانچه گمانه زنی به منظور ساخت یک ساختمان منفرد انجام میشود:
الف- فاصله گمانه ها باید در حدود 15 الی 60 متر باشد.
ب- استفاده از جدول 1-2-7 با توجه به اهمیت ساختمان ها مبنا قرار گیرد.
ویرایش 1400
چنانچه گمانه زنی به منظور ساخت یک ساختمان منفرد انجام میشود:
الف- فاصله گمانه ها باید 15 الی 35 متر متناسب با تعداد طبقات، اهمیت ساختمان و پیچیدگی لایه بندی زمین و با توجه به جدول 1-2-7 تعیین شود.
با توجه به اینکه در تبصره 1، ذیل جدول 7-2-1، مطرح شده ، چنانچه نتایج حاصل از این گمانه‌ها عدم یکنواختی را در زمین نشان دهد یا لایه‌بندی زمین پیچیده باشد (مثل چین خوردگیها، مجاور گسل‌ها، نزدیک رودخانه‌ها و کوه‌ها، زمین‌های بسیار ناهموار و دره‌ها)، به منظور رسیدن به اطلاعات لازم، بنابر تشخیص متخصص ژئوتکنیک به تعداد گمانه‌های فوق اضافه میشود.
مقایسه دو ویرایش برای ارزیابی فاصله گمانه‌ها
در ویرایش 1400، “تعداد طبقات” ملاکی برای ارزیابی فاصله گمانه ها در ساختمان سازی گسترده در نظر گرفته شده است.
ویرایش 92
4-3-2-7 اقدامات زیر برای تعیین فاصله گمانه‌ها یا چاهک‌های شناسایی بکار می‌رود:
1-4-3-2-7 چنانچه گمانه زنی به منظور شناخت یک زمین جدید و بسیار بزرگ برای ساختمان سازی گسترده انجام شود (مثل شهر های جدید):
الف- اگر لایه بندی زمین به صورت نسبی یکنواخت باشد، فاصله 50 تا 200 متر بین گمانه‌ها قابل قبول می‌باشد.انتخاب دقیق با توجه به اهمیت ساختمان و شرایط ژئوتکنیکی تعیین شود.
ب- اگر لایه بندی پیچیده باشد (مثل مجاور گسل‌ها، نزدیک رودخانه‌ها و کوه‌ها، زمین‌های بسیار ناهموار و دره‌ها)، فاصله حداکثر 30 متر بین گمانه‌ها قابل قبول می‌باشد.
پ- اگر اطلاعات ژئوتکنیکی از ساختگاه‌های مجاور یا سازندهای زمین شناسی مشابه با زمین مورد نظر وجود دارد، فاصله بین گمانه‌ها می‌تواند بیشتر از مقادیر مندرج در بندهای الف و ب و حداکثر تا دو برابر فواصل فوق باشد.
ت- اگر ساختمان با شرایط متفاوت سازه‌ای و یا با اهمیت بیشتر از دیگر ساختمان‌ها در مجموعه مورد نظر باشد، باید شناسایی خاص آن ساختمان انجام شود.
ویرایش 1400
- اگر منظور شناسایی زمین برای ساختمان سازی گسترده برای ساختمان بیش از 12 طبقه باشد، تعداد گمانه‌ها بر اساس تعداد گمانه‌ها همانند ساختمان منفرد انجام میشود.
- اگر منظور شناسایی زمین برای ساختمان‌سازی گسترده برای ساختمان بین 5 و 12 طبقه باشد فاصله گمانه‌ها بین 30 تا 60 متر متناسب با تعداد طبقات، اهمیت ساختمان و پیچیدگی لایه بندی زمین خواهد بود.
- اگر منظور شناسایی زمین برای ساختمان سازی گسترده با ارتفاع کمتر از 5 طبقه باشد:
- اگر لایه بندی زمین به صورت یکنواخت باشد، فاصله 50 تا 100 متر بین گمانه‌ها متناسب با تعداد طبقات، اهمیت ساختمان و پیچیدگی لایه زمین قابل قبول می‌باشد.
- اگر لایه بندی زمین پیچیده باشد (مثل مجاور گسل‌ها، نزدیک رودخانه‌ها و کوه‌ها، زمین‌های بسیار ناهموار و دره‌ها) ، فاصله حداکثر 30 متر بین گمانه‌ها قابل قبول می‌باشد.
همانطور که در مقایسه فوق مشاهده می‌کنید در ویرایش 1400، تعداد طبقات در تعیین فاصله گمانه‌ها موثر واقع شده است.
در تعیین عمق گمانه ها، مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ویرایش 1400 و ویرایش 1392 تفاوت چشمگیری با یکدیگر ندارند. در ویرایش 1392، دو معیار نشست و ظرفیت باربری جهت تعیین عمق گمانه ها ارائه شده است. در مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ویرایش 1400 تفکیک بر اساس دو معیار فوق انجام نگرفته است.
تغییرات در فصل سوم
مقایسه دو ویرایش در مورد ارزیابی خطر گود
ویرایش 92
- در قسمت ارزیابی خطر گود، عمق 6 و 20 متر از تراز صفر بعنوان مرزهای خطر گود زیاد و بسیار زیاد در نظر گرفته شدند.
- درقسمت ارزیابی خطر گود، عمق 0 و 20 متر از زیر پی همسایه بعنوان مرزهای خطر گود زیاد و بسیار زیاد در نظر گرفته شدند.
ویرایش 1400
- در قسمت ارزیابی خطر گود، عمق 4 و 10 متر از تراز صفر بعنوان مرزهای خطر گود زیاد و بسیار زیاد در نظر گرفته شدند.
- در قسمت ارزیابی خطر گود، عمق 0 و 6 متر از زیر پی همسایه بعنوان مرزهای خطر گود زیاد و بسیار زیاد در نظر گرفته شدند.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت ویرایش 1400 در مورد خطر گود، سختگیرانه تر عمل کرده است.
تغییرات فصل چهارم
ویرایش 92
در ویرایش 92، مقادیر نشست مجاز پی تحت بارگذاری استاتیکی در دو حالت “غیریکنواخت و یکنواخت” در قالب جدول 7-4-2 ارائه شده است.
ویرایش 1400
در ویرایش 1400 در جدولی مشابه تنها نشست مجاز پی تحت بارگذاری استاتیکی فقط در حالت “یکنواخت” ارائه شده است و مقادیر مجاز نشست در حالت “غیر یکنواخت” نصف مقادیر مجاز نشست یکنواخت پیشنهاد می شود.
فصل پنجم و ششم تغییرات چندانی نداشته، و اینکه در فصل ششم روابط با جزئیات بیشتری ارائه شده.
فصل هفتم با عنوان “ژئوتکنیک لرزه ای” در مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ویرایش 1400 با موضوعیت مباحث لرزه ای ژئوتکنیک که برگرفته از آیین نامه 2800 می باشد، به این مبحث اضافه شده است..
دیدگاهتان را بنویسید